Kategori: Makaleler

Hamili Kişi Ne Demek? (Kartı Elinde Tut, Gücü Elinde Tut!) Kısaca: “Hamili kişi” ifadesi, bir belgenin veya kartın üzerinde yazan ve “bu belgeyi elinde bulunduran kişi” anlamına gelen eski bir tabirdir. Yani o kart kimin elindeyse, hak veya yetki ondadır. Giriş: Kartın Arkasında Yazan O Gizemli Cümle “Hamili kişi…” Yazının bu kısmını görünce sanki bir dedektif romanının içindeymişim gibi hissederim. Hani o gizli geçitleri açan şifreli belgeler olur ya — işte “hamili kişi” tam olarak öyle tınlıyor. Aslında çok basit bir anlamı var ama havalı bir havası da yok değil! Yani, “Kart kimin elindeyse, hak onundur.” Ancak biz Türk milleti…

Dosyaya Gizlilik Kararı Ne Demek? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Değerlendirme Gizliliğin Ardındaki Güç: Toplumsal Düzen ve İktidar İlişkileri Bir siyaset bilimci olarak, güç ilişkilerinin toplumsal yapıları nasıl şekillendirdiğini, iktidarın nasıl kurgulandığını ve buna bağlı olarak bireylerin vatandaşlık haklarını nasıl inşa ettiğini sürekli olarak sorguluyorum. Toplumsal düzenin temel taşlarını oluşturan bu dinamikler, sadece devletin ve kurumların kararlarıyla değil, bireylerin yaşam pratikleriyle de doğrudan bağlantılıdır. Son yıllarda, belirli dosyalara gizlilik kararı verilmesi gibi yargı ve yönetim pratiğine dair gelişmeler, bu güç dinamiklerini daha da belirgin hale getirmektedir. Gizlilik kararı, adaletin ve şeffaflığın ne ölçüde uygulanabileceği sorusunu gündeme getirirken, aynı zamanda iktidarın, kurumların…

Bilecik Kaç Milyon Nüfusa Sahiptir? – Felsefi Bir Deneme Bir filozof, bir kente nüfusunu sorarken yalnızca sayıların ötesine bakar: o kentte yaşayanların varoluşunu, bilincini ve değerini düşündürür. “Bilecik kaç milyon nüfusu var?” sorusu, ilk bakışta basit bir istatistik isteği gibi görünse de, etik, epistemoloji ve ontoloji kavramlarının kesişim noktasında yankı bulur. Aşağıdaki yazı, bu sayısal veriyi merkeze alarak, onu felsefi bir mercekle inceler ve okuyucuya derin düşüncelerin kapısını aralar. — Epistemolojik Perspektif: Bilgi, Veri ve Gerçeklik 2024 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Bilecik ilinin nüfusu 228.495 kişidir. [1] Bu, yaklaşık 0,2285 milyon insan demektir. Bu sayı,…

Ani Hava Değişimi Neden Olur? Toplumsal Bir Bakış Bazen gökyüzü bile biz insanlar kadar değişken olabiliyor. Sabah pırıl pırıl güneş doğarken akşamüstü aniden fırtına kopabiliyor. Bu ani hava değişimlerini sadece meteorolojik bir olay olarak görmek kolay, ama biraz derinleştiğimizde bunun toplumsal dinamiklerle nasıl benzeştiğini fark ediyoruz. Tıpkı toplumlarımızdaki eşitsizlikler, adaletsizlikler ya da dayanışmalar gibi… Gelin birlikte hem doğaya hem de kendimize daha yakından bakalım. Bilimsel Açıdan Ani Hava Değişimi Öncelikle teknik tarafa değinelim: Ani hava değişimleri, atmosferdeki basınç farklılıkları, sıcak ve soğuk hava kütlelerinin çarpışması, mevsim geçişleri ve küresel iklim krizinin etkileriyle ortaya çıkar. Bu dengesizlikler gökyüzünde fırtına, yağmur, dolu…

Üstün Gayret ve Ekonomi: Kaynakların Sınırlılığı, Seçimler ve Toplumsal Refah Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Ekonomist Perspektifi Ekonomi, esasen sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçlar arasındaki dengeyi kurma sanatıdır. Her bir ekonomik karar, bu sınırlılıkla yüzleşmek ve en iyi çözümü bulmak için yapılan bir tercihtir. Kaynaklar sınırlıdır, ancak insanların ihtiyaçları sonsuzdur. Bu durumda, her seçim bir fırsat maliyeti doğurur; yani, bir seçenek seçildiğinde, diğer alternatiflerden vazgeçilir. Bu sınırlılıklar altında, insan davranışı ve gayreti büyük önem kazanır. Bu gayret, yalnızca kişisel çıkarları artırmak için değil, aynı zamanda toplumsal refahı desteklemek için de kritik bir faktördür. İşte burada “üstün gayret” kavramı devreye girer. Üstün…

Hakediş Ne Zaman Hak Edilir? Gerçekten Olay Ne? Hepimiz bir şekilde hayatımızda hak ediş kelimesiyle tanışmışızdır. Çalıştığınızda, bir hizmet sunduğunuzda, ya da son bir dilim pizza için verdiğiniz savaştan sonra “hak ettiğiniz” bir ödül vardır ya, işte hakediş tam da bu ödülün adı. Ama o kadar da basit değil! Hakediş dosyası, inşaat projelerinden, hizmet sektörüne kadar birçok alanda karşımıza çıkıyor. Peki, hakediş ne zaman hak edilir? Bu soruyu, biraz mizah, biraz da yaratıcı bir gözle cevaplamak istiyorum. Beni tanıyorsanız, eğlenceli bir bakış açısına sahip olduğumu bilirsiniz. O yüzden, hemen ciddi ve kuru açıklamalar yapmaya başlamayacağım. Hakediş dediğimizde neyin ne zaman…

Islahat Fermanı Neden İlan Edildi? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken, bazen tarihe, bireylerin ve toplumların nasıl düşündüklerine, nasıl hissettiklerine ve nasıl etkileşimde bulunduklarına dair derinlemesine bakmak oldukça ilginç olur. Bazen bir tarihi olayın arkasındaki psikolojik motivasyonları çözümlemek, daha geniş bir insanlık anlayışı yaratmamıza yardımcı olabilir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Islahat Fermanı gibi önemli bir belgenin ilanı, yalnızca siyasi bir gelişme değil, aynı zamanda o dönemin toplumunun psikolojik yapısını anlamak için mükemmel bir fırsattır. Islahat Fermanı (1856), Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal yapısını ve devletin halkıyla olan ilişkisini yeniden şekillendirmek amacıyla ilan edilen önemli bir belgedir. Ancak, yalnızca resmi…

Geometrik Dizi Kaçıncı Sınıf? Ekonomik Perspektiften Bakış Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Ekonomist Bakış Açısı Bir ekonomist olarak, kaynakların sınırlılığı ve bireylerin bu kaynaklarla yapacakları seçimlerin toplumsal sonuçları üzerine sürekli düşünürüm. Her seçim, bir fırsat maliyeti içerir ve her kararın, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde belirli sonuçları vardır. Matematiksel kavramlar da tıpkı bu seçimler gibi, sadece soyut birer düşünsel araç değil, aynı zamanda gerçek dünyadaki ekonomik ilişkileri anlamamıza yardımcı olan güçlü modelleme araçlarıdır. Geometrik diziler, bu araçlardan biri olarak karşımıza çıkar. Geometrik dizilerin kendisi belki de birçok öğrenci ve akademik çevre için ilk bakışta basit bir matematiksel yapı gibi…

Hakas Türkleri Destancılara Ne Denir? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Bakış Hakas Türkleri’nin zengin kültürel mirası ve destan geleneği, sadece Türk dünyasında değil, dünya genelinde büyük bir ilgi uyandırıyor. Peki, Hakas Türkleri için destancılara ne denir? Bu soruyu sadece dilsel bir bakış açısıyla değil, küresel ve yerel dinamikleri de göz önünde bulundurarak incelemek, bu geleneği daha derinlemesine anlamamıza yardımcı olabilir. Hakas Türkleri, halkının geçmişiyle övünen, dilini ve kültürünü yaşatan bir toplumdur. Ve bu toplum, binlerce yıllık geleneğiyle, sadece kendi coğrafyasını değil, tüm insanlık tarihini de etkileyen bir kültürel mirasa sahiptir. Hakas Türkleri’nin Destancıları: “Sözcükler ve Efsaneler Arasında” Hakas Türkleri’nin halk…

Hakkaten Mi, Hakikaten Mi? Farklı Bakış Açılarıyla Bir Dil Tartışması Dil, toplumları bir arada tutan en güçlü bağlardan biridir ve bazen küçük bir kelime farkı bile büyük anlam değişikliklerine yol açabilir. Bugün karşımıza çıkan kelimelerden biri de “hakkaten” ve “hakikaten”… Hepimiz bu kelimeleri sıkça duyuyoruz ama doğru kullanım konusunda bazen kararsız kalabiliyoruz. Hakkaten mi, hakikaten mi? Bu basit gibi görünen soruya, hem erkeklerin objektif bakış açısıyla hem de kadınların duygusal ve toplumsal etkiler odaklı yaklaşımıyla bakalım. Ve elbette, sizin de bu konuda ne düşündüğünüzü merak ediyoruz! Erkeklerin Objektif ve Veri Odaklı Yaklaşımı Erkekler, dil konusunda genellikle doğruluk ve açıklık arayışındadırlar.…